Zowel tijdens je studies als op het werk zal je wellicht wel eens spreken in het openbaar, een presentatie geven voor een publiek of spreken op een teamvergadering. Goede spreekvaardigheid in het openbaar is ook belangrijk voor succes in het leven. Zelfs als je niet regelmatig presentaties voor een groep geeft, zijn er genoeg situaties waarin vlot spreken in het openbaar je vooruit kan helpen en deuren opent.
Overtuigend en inspirerend presenteren is één van de meest effectieve manieren om je punt duidelijk te maken, je boodschap over te brengen en anderen te beïnvloeden. Het kan je zelfs helpen om beter te netwerken en je relaties met anderen te verbeteren.
Veel mensen voelen zich niet helemaal op hun gemak, wanneer ze voor een groep staan. Met een aantal tips kan je je vaardigheden verbeteren en je comfortabeler voelen bij het geven van presentaties.
- Zorg voor een sterke structuur
- Ontspan je lichaamstaal
- Spreek traag en beheers je ademhaling
- Zorg voor interactie met het publiek
- Let op met PowerPoint
- Presenteren kun je leren: oefenen
- Bekijk deze video
Zorg voor een ijzersterke structuur
Spreken voor een groep werkt het best als je een verhaal vertelt. Denk hiervoor aan de belangrijkste boodschappen die je publiek moet begrijpen en onthouden wanneer je klaar bent met spreken. Beperk jezelf idealiter tot 3 kernboodschappen, die je met verschillende onderliggende punten onderbouwt. Die onderbouwing doe je best met voorbeelden, metaforen en storytelling.
Rangschik je gesprekspunten in een logische volgorde. Deze structuur zal duidelijkheid brengen voor je publiek maar ook voor jou als spreker, zodat dat je tijdens je presentatie het spoor niet kwijtraakt en dat je geen belangrijke punten vergeet.
Het integreren van storytelling zal je bovendien helpen om je presentatie op een natuurlijke en ontspannen manier te brengen. Want het is voor jou gemakkelijker om een verhaal te onthouden dan een opsomming van feiten te geven. Bovendien zal je authentieker en overtuigender overkomen.
-> Ga aan de slag met storytelling
Ontspan je lichaamstaal
Zenuwen of stress kunnen je gespannen maken, waardoor je wat verkrampt of houterig voor het publiek gaat staan. De beste sprekers nemen een ontspannen lichaamshouding aan, maken oogcontact met het publiek en bewegen op een natuurlijke manier. Hoe maak je een ontspannen en zelfverzekerde indruk? Smile! Een glimlach zorgt er voor dat je publiek de indruk heeft dat je jezelf amuseert tijdens het spreken (Ook al sterf je misschien van binnen). Wanneer je stress hebt voor het spreken in het openbaar gaat je gezicht ook automatisch fronsen en krijg je een angstige of bezorgde blik. Uiteraard helpt dat niet om een goede indruk te maken op je publiek. Denk er dus bewust aan om regelmatig je happy face op te zetten en glimlach.
Een tweede belangrijk aspect van lichaamstaal is oogcontact. Kijk naar het publiek. Staar niet naar de grond, naar je notities of naar je PowerPoint. Naarmate je meer zelfvertrouwen krijgt, kan je best oogcontact gaan maken met individuele mensen zodat zij zich nog meer betrokken voelen bij je presentatie.
Als je je er niet van bewust bent, geeft je lichaamstaal je publiek voortdurend subtiele aanwijzingen over je innerlijke toestand. Als je nerveus bent, of als je niet gelooft in wat je zegt, komt het publiek dat snel te weten.
Let dus op je lichaamstaal: sta rechtop, haal diep adem, kijk mensen in de ogen en glimlach.
-> Meer tips over lichaamstaal bij presentaties
Spreek traag en beheers je ademhaling
Voor veel mensen kan spreken in het openbaar hun tijdsbesef vervormen, waardoor ze sneller spreken dan ze normaal zouden doen. Je presentatie snel aframmelen is echt geen goed idee. Dit vergroot de kans op versprekingen of dat je struikelt over je woorden. Houd een rustig tempo aan. Zo kalmeer je je zenuwen en kan het publiek beter volgen wat je zegt.
Een goede adembeheersing kan je daarbij helpen. Adem 10 keer langzaam en diep in en uit voordat je begint met je presentatie. Door diep adem te halen ga je automatisch ook trager praten. Wees niet bang om je gedachten te ordenen. Pauzes zijn een belangrijk onderdeel van een gesprek en ze laten je zelfverzekerd, natuurlijk en authentiek klinken.
Gebruik dus doelbewuste pauzes om je publiek de kans te geven te verwerken wat je zegt. Denk eraan: niemand klaagt ooit dat een spreker te traag spreekt, maar het is een veel gehoorde ergernis dat een spreker in een duivels tempo een presentatie afvuurt, zodat het publiek nauwelijks kan volgen.
Nog een aandachtspunt: vermijd je presentatie woord-voor-woord af te lezen van je notities. Maak in plaats daarvan een lijst met belangrijke punten op steekkaarten. Of probeer je structuur uit het hoofd te kennen zodat je perfect weet wat je gaat zeggen. Je kan nog steeds teruggrijpen naar je steekkaarten als je ze nodig hebt.
-> Hoe je ademhaling beheersen om betere spreker te worden
Zorg voor interactie met het publiek
Voordat je een presentatie geeft, nemen je best even de tijd om je publiek te begrijpen, zodat je de inhoud van je presentatie op hen kunt afstemmen. Denk na wat belangrijk is voor je publiek en hoe je dat kunt integreren in je structuur en storytelling.
Wanneer je spreekt, probeer dan je publiek erbij te betrekken. Zo maak je als spreker connectie en voelt iedereen zich betrokken bij je boodschap. De eenvoudigste manier om interactie met je publiek te creëren is door de aanwezigen een vraag te stellen. Let wel om je vraag eenvoudig te houden. Met een open vraag heb je geen controle over het antwoord. Een voorbeeld van een gesloten vraag: “Wie onder jullie heeft nog een Facebook account?” Daarbij laat je de mensen in het publiek hun hand opsteken. Dit is een effectief middel om je publiek meer te betrekken.
PowerPoint
Een visueel hulpmiddel, zoals een PowerPoint-presentatie, kan helpen jouw belangrijkste punten duidelijk te maken en het publiek beter te betrekken. Denk eraan dat PowerPoint een hulpmiddel is om je presentatie te ondersteunen. Geen afleiding.
Vermijd dus PowerPoints met veel tekst en ga niet woord voor woord aflezen wat op je slides staat. Als je tekst op een slide zet, zorg dan dat het bij een paar korte kernwoorden blijft.
Gebruik bij voorkeur beelden. Cijfers kan je perfect in grafieken weergeven. Kies als je beelden gebruikt bij voorkeur voor foto’s en vermijd clipart. En als je foto’s gebruikt, kies dan voor kwalitatieve en originele afbeeldingen.
-> Betere slides maken voor je presentaties
Meer info: Inspirerend spreken voor een groep
Presenteren kun je leren
Je kunt gewoon geen zelfverzekerde, overtuigende spreker zijn zonder te oefenen.
Begin met luidop je presentatie naar voor te brengen. Pas je woorden aan tot ze vlot en gemakkelijk uit je mond vloeien.
Een van de beste manieren om je spreekvaardigheid in het openbaar te verbeteren is jezelf tijdens het spreken op te nemen met een camera, zodat je daarna jezelf kunt bekijken op video. Wellicht ietwat confronterend maar zo krijg je waardevolle feedback over je lichaamstaal, hoe je stem klinkt en hoe je je tempo bepaalt. Zelfs de beste sprekers doen dit regelmatig en vinden daardoor vaak manieren om hun spreekvaardigheid nog te verbeteren.
Doe dan eventueel een test voor een klein publiek: zo krijg je meer zelfvertrouwen en controle over je verhaal. Je testpubliek kan ook nuttige feedback geven, zowel over je slides als over je spreekstijl en lichaamstaal. Als je je toespraak meerdere keren hebt geoefend, voel je je vanzelf meer op je gemak wanneer je hem de volgende keer voor een groter publiek houdt.
Als je echt verbetering wil, overweeg dan een cursus spreken in het openbaar. Een presentatiecoach kan helpen om je spreek- en presentatievaardigheid een boost te geven.
Of download dit e-book: